ΤΑ ΙΑΤΡΙΚΑ ΛΑΘΗ …ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΙ

Το σύγχρονο ιατρικό σύστημα, παρά την πρόοδο της επιστήμης και την εξέλιξη της τεχνολογίας, φαίνεται ότι δεν έχει κατορθώσει να επιτύχει τον στόχο που έθετε πριν από 2300 χρόνια ο Ιπποκράτης: «Ωφελέειν ή μη βλάπτειν». Σύμφωνα με αναφορά του Institute of Medicine, του έγκριτου επιστημονικού ινστιτούτου ερευνών των ΗΠΑ, ο αριθμός των ανθρώπων που πεθαίνουν από ιατρικά λάθη στα νοσοκομεία φθάνει τις 98 χιλιάδες τον χρόνο. Στα συνηθέστερα ιατρικά λάθη περιλαμβάνονται οι παρενέργειες των φαρμάκων, οι ακατάλληλες μεταγγίσεις, οι χειρουργικοί τραυματισμοί και η χειρουργική επέμβαση σε λάθος σημείο, οι αυτοκτονίες, οι πτώσεις, τα εγκαύματα, τα έλκη από πίεση και το μπέρδεμα της ταυτότητας των ασθενών. Πέραν της ανεκτίμητης αξίας των ανθρωπίνων ζωών που χάνονται, το κόστος των ιατρικών λαθών, που αφορά κυρίως σε επιπλέον νοσηλεία, θεραπείες αποκατάστασης, απουσία από την εργασία και αδυναμία προς εργασία, αναπηρία, κλπ, ανέρχεται από 17 έως 29 εκατομμύρια δολάρια ετησίως. Στην ίδια αναφορά που εκδόθηκε το 1999, τονίζεται ότι σε αυτή την επιδημία ιατρικών λαθών, συνέβαλαν πολλοί παράγοντες, μεταξύ των οποίων σημαντική θέση κατέχει το σύστημα του αποσπασματικού χαρακτήρα της παροχής υπηρεσιών υγείας, όπου ο ασθενής εξετάζεται από διάφορους ιατρούς σε διάφορους χώρους, με αποτέλεσμα κανείς από τους ιατρούς να μην έχει πλήρη εικόνα της κατάστασης του ασθενούς. Ακόμη επισημαίνεται είναι ότι πολλά ιατρικά λάθη συχνά προκαλούνται από λανθασμένα ή ελλιπή συστήματα, διαδικασίες, πρωτόκολλα και συνθήκες εργασίας παρά από ατομικό λάθος, και ότι αυτό που πάσχει κυρίως είναι το σύστημα που δημιουργεί συνθήκες που διευκολύνουν τα λάθη αντί να τα αποτρέπουν. Η αναφορά προτείνει και μια στρατηγική βελτίωσης του συστήματος με στόχο τη μείωση των ιατρικών λαθών κατά 50% μέσα σε 5 χρόνια. Σήμερα, 11 χρόνια μετά την αναφορά, η Πολιτεία της Καλιφόρνια και μόνο, υπολογίζει ότι τα ιατρικά λάθη στοιχίζουν στο δημόσιο ασφαλιστικό ταμείο της 13 εκατομμύρια δολάρια ετησίως. Γεγονός που σημαίνει ότι τα ιατρικά λάθη καλά κρατούν. Για να ελέγξει την κατάσταση η Πολιτεία της Καλιφόρνια έχει καταθέσει προς ψήφιση νομοσχέδιο σύμφωνα με το οποίο το ασφαλιστικό της ταμείο δεν θα πληρώνει τους ιατρούς όταν οι ιατρικές πράξεις τους οδήγησαν σε σοβαρά ιατρικά λάθη. Με το νομοσχέδιο επιδιώκεται κυρίως να μειωθούν τα έξοδα του ταμείου, αλλά και να μειωθούν τα ιατρικά λάθη, με το σκεπτικό ότι όταν οι ιατροί γνωρίζουν ότι δεν θα πληρώνονται για τα λάθη τους, μάλλον θα είναι πιο προσεκτικοί. Ενόψει του νομοσχεδίου η Πολιτεία της Καλιφόρνια ερευνά για να εντοπίσει τα ιατρικά λάθη και επιβάλλει μεγάλα πρόστιμα στα νοσοκομεία που δεν αναφέρουν τέτοια περιστατικά. Σε ανάλογες ενέργειες και νομοσχέδια προχωρούν 11 ακόμη Πολιτείες. Το ερώτημα, όμως, που παραμένει είναι: αφού σύμφωνα με το Institute of Medicine τα ιατρικά λάθη είναι κυρίως το αποτέλεσμα ενός πάσχοντος συστήματος υγείας, κατά πόσον θα αποδώσει ουσιαστικά η οικονομική τιμωρία μεμονωμένων εκφραστών του συστήματος αυτού;