Skip to main content
SPIRO DIAMANTIDIS ΒΙΟΑΝΑΔΡΑΣΗ ΑΠΟΛΥΣΗ

ΤΟ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟ ΣΤΡΕΣ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΣΗΣ

ΤΟ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟ ΣΤΡΕΣ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΣΗΣ

Αυτές τις μέρες η βιοανάδραση καλείται να αντιμετωπίσει θεραπευτικά το μετατραυματικό στρες στα άτομα κάθε ηλικίας που έζησαν την τραυματική εμπειρία του πολέμου στη λωρίδα της Γάζας. Μεγάλη κινητοποίηση, μεγάλη προσπάθεια γιατί εκτός από την περιποίηση των σωματικών τραυμάτων πρέπει να αντιμετωπίσουμε άμεσα και τα ψυχικά τραύματα, εκείνα που συχνά μένουν απεριποίητα και κακοφορμίζουν, αφήνοντας επιπτώσεις για πάντα.

Το μετατραυματικό στρες είναι συνήθως το πιο καμουφλαρισμένο, το πιο απωθημένο και κρυμμένο κομμάτι του στρες που βιώνει κάποιος γιατί συνδέεται άμεσα με τους μηχανισμούς απώθησης και λήθης που κινητοποιεί για να σβήσει από τη μνήμη του και να ξεχάσει το τραυματικό γεγονός. Η λήθη και η απώθηση συχνά επιτυγχάνεται, αλλά  αν εσωτερικά παραμένει κάτι που πονά και δεν θέλουμε να το αγγίξουμε, σημαίνει ότι υπάρχει διαταραχή από το μετατραυματικό στρες.(PTSD Post Traumatic Stress Disorder).

Κάθε φορά που κάποιος αντιμετωπίζει ένα τραυματικό γεγονός βρίσκεται στην ανάγκη να εκταμιεύσει όλη την ενέργεια του για να μπορέσει να ανταπεξέλθει. Τα τραυματικά γεγονότα έχουν διαφορετική ένταση και σημασία κάθε φορά. Σε κάθε τραυματικό γεγονός εκείνο που είναι σημαντικό και αυξάνει τις επιπτώσεις του, είναι το μέγεθος της απειλής που μπορεί να περικλείει. Η απειλή πάλι είναι είδος με μεγάλη ελαστικότητα και συναισθηματική χωρητικότητα. Η ελαστικότητα στο μέγεθος της απειλής εξαρτάται από το γνωστικό στρες που συμπαρασύρει η αρχική πηγή του φυσικού στρες.  Αυτό τον καιρό όμως γίνεται και ένας άλλου είδους πόλεμος, ιδιαίτερα σε όσες κοινωνίες πλήττονται περισσότερο από την οικονομική κρίση. Ένας πόλεμος χωρίς συμβατικά όπλα αλλά με άλλα πιο κρυφά και πιο δύσκολα στην αντιμετώπιση τους.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Σημαίνουν ότι η  οικονομική κρίση αποτελεί απειλή για όλους. Η απειλή είναι η βάση του στρες. Όταν μετρούμε βιολογικές παραμέτρους σε κάποιον για να προσδιορίσουμε τους στρεσογόνους παράγοντες που τον επηρεάζουν, συχνά βρισκόμαστε προ εκπλήξεων. Κάτι που ο εξεταζόμενος το θεωρεί μεγάλο στρεσογόνο παράγοντα, μπορεί να μη δίνει καμία ένδειξη στρεσογόνας επίδρασης.

Αντίθετα κάτι που ο εξεταζόμενος θεωρεί ότι «το έχει ξεπεράσει», μπορεί να σηματοδοτεί έναν έντονο στρεσογόνο παράγοντα. Αυτό συμβαίνει διότι ο στρεσογόνος παράγοντας καθορίζεται από την απειλή που εμπεριέχει. Κάτι που απλά δημιουργεί μια συναισθηματική έξαρση, μπορεί να το θεωρεί κάποιος σαν στρεσογόνο παράγοντα αλλά αν βαθειά μέσα του δεν περικλείει απειλή, δεν είναι στρεσογόνος παράγοντας για αυτό και στον εργαστηριακό ηλεκτρονικό έλεγχο που πραγματοποιούμε, δεν δίνει την εικόνα της διέγερσης του συμπαθητικού νευρικού συστήματος.

Μια απόλυση από την εργασία, είναι αναμφισβήτητα ένα τραυματικό γεγονός, ιδιαίτερα όταν συμβαίνει όχι επειδή κάποιος δεν είναι αποδοτικός στην εργασία του αλλά για λόγους πέρα από κάθε δικό του έλεγχο ή ευθύνη. Η απόλυση αποκτά περισσότερο τραυματικό χαρακτήρα όταν γίνεται στην περίοδο μιας οικονομικής κρίσης, αφού ο εργαζόμενος γνωρίζει ότι η αναζήτηση εργασίας στη συνέχεια θα γίνεται σε μια αγορά εργασίας υπό συνθήκες αντίξοες και πολύ ανταγωνιστικές. Η αιφνίδια απόλυση ενός εργαζόμενου από την εργασία του και μάλιστα χωρίς να φταίει ο ίδιος, ισοδυναμεί με την ταχεία ανάδυση ενός καταδύτη από μεγάλο βάθος χωρίς τις απαραίτητες στάσεις για αποσυμπίεση. Περικλείει μεγάλο κίνδυνο για τη ψυχική και διανοητική του υγεία που μπορεί να δώσει συμπτώματα άμεσα αλλά και πολύ καθυστερημένα, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του κάθε ατόμου.

Το μετατραυματικό εργασιακό στρες αυξάνεται δραματικά και τείνει να χρονίσει από τις απειλητικές και δυσοίωνες καθημερινές αναφορές των μέσων ενημέρωσης που πυροδοτούν μια συνεχή ροή παράλληλου γνωστικού στρες. Φόβος, ανασφάλεια, αβεβαιότητα, κίνδυνος απώλειας περιουσίας και συνεχής βομβαρδισμός από τα μέσα ενημέρωσης για νέους κινδύνους και μαύρες μέρες.

Πόσο μπορεί να αντέξει κανείς; Ποιος σκέφτεται τις επιπτώσεις σε μια εθνική οικονομία όπου η αγορά εργασίας και το ανθρώπινο δυναμικό κατακλύζονται από άτομα που βιώνουν αυτό το μετατραυματικό εργασιακό στρες; Οι κοινωνίες που δεν θα αντιμετωπίσουν τώρα το μετατραυματικό εργασιακό στρες, θα κληθούν αργότερα να πληρώσουν πολύ μεγαλύτερο κόστος για την αντιμετώπιση χρόνιων καταστάσεων. Η άμεση και βίαιη απόλυση των εργαζομένων μπορεί να δημιουργεί περικοπές στις δαπάνες μιας επιχείρησης αλλά δημιουργεί μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα λόγω του μετατραυματικού εργασιακού στρες του οποίου οι συνέπειες είναι πολύ πιο δαπανηρές.

Μπορεί οι κοινωνίες να έχουν προχωρήσει πολύ σε διάφορους τομείς αλλά πρέπει να κάνουν σοβαρά βήματα και προς τη κατεύθυνση του μεγαλύτερου ουσιαστικού σεβασμού προς τον εργαζόμενο τον οποίο συμπιέζουν στις φάσεις ευημερίας και πετούνε στο δρόμο στις φάσεις οικονομικής κρίσης. Η βιοανάδραση είναι η επιστημονική μέθοδος για την αντιμετώπιση του μετατραυματικού στρες, αλλά είναι καλλίτερα να εφαρμόζεται όταν το τραύμα είναι νωπό, παρά όταν χρονίσει.  

-Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ"